Środowisko pracy

Zajmijmy się teraz bardziej konkretnymi rzeczami - środowiskiem w jakim będziemy pracować. Wbrew pozorom może to być bardzo istotna kwestia. Im wygodniej będzie nam się działało, tym chętniej, szybciej i lepiej będziemy to robić.

System operacyjny

Korzystam z systemu Linux i uważam, że jest to dobry wybór dla programisty, szczególnie stron internetowych. Dlaczego nie Windows? Wydaje mi się, że w Linuxie wszystko, czego potrzebuję mam bardziej pod ręką i jest to bardziej uporządkowane. Potrzebuję zainstalować PHP? Nie ma problemu, jedno polecenie i zainstalowane. Restart jakiejś usługi? Nie szukam żadnej aplikacji, ikonki w trayu, albo jeszcze czegoś innego, po prostu wpisuje jedno polecenie w terminalu i gotowe. W systemie Windows, jak się pewnie domyślasz, należy pobrać odpowiedni instalator i wykonać ręcznie instalacje. Zmiana konfiguracji? Jasne, edycja pliku (często są w jednej lokalizacji, dzięki czemu wiadomo gdzie szukać), restart usługi i gotowe.

Żeby było jasne: nie mam nic wielkiego do systemu Windows. Po prostu jako web developerowi wygodniej pracuje mi się obecnie w systemie Linux. Jest jeszcze oczywiście macOS, jednak w założeniu posiadają go tylko użytkownicy komputerów od Apple, więc ograniczone grono. Linux przypominam, że jest całkowicie darmowy (a przynajmniej znaczna większość popularnych dystrybucji).

A więc zachęcam Cię do wyboru systemu Linux, ale nie zmuszam - musisz sam być na to chętny. Jaka dystrybucja? Zakładając, że będzie to Twój pierwszy system z rodziny Linuxów, wybrałbym Ubuntu, Debiana lub którąś z ich pochodnych. Tylko nie patrz na Kali, to jest dystrybucja specyficzna (do hackingu, testów bezpieczeństwa) i nie nadaje się do zwykłego, codziennego używania. Ja akurat od ładnych kilku lat korzystam z Minta (bazuje na Ubuntu). Jeśli nie znasz systemu Linux, a chciałbyś poznać, to może jest to właśnie dobry moment? Wiele osób mówi też, że aby korzystać z Linuxa trzeba mieć jakąś specjalistyczną wiedzę i umieć obsługiwać konsolę. Nie zgodzę się z tym, jeśli wybierzesz dystrybucję tak podstawową, jak Ubuntu, czy Mint, to większość rzeczy można wyklikać w trybie graficznym. Czy znajomość terminala się czasem przydaje? Z pewnością, ale jak lepiej się jej nauczyć, niż faktycznie pracując w danym systemie?

Nie chcę tu wywoływać żadnej „burzy” na temat tego, który system jest lepszy. Wybierz ten, który chcesz, ja polecam od siebie Linuxa. W kursie będę również pracował i pokazywał wszystko na Linuxie Mint ze środowiskiem graficznym Cinnamon, postaram się też, w miarę możliwości, dorzucać informacje o innych systemach. Procesu instalacji Linuxa omawiał tutaj nie będę, gdyż nie o tym jest kurs (może innym razem, gdy znajdę czas, przygotuję jakiś poradnik, kto wie). Wspomnę tylko, że jeśli miałbyś ochotę najpierw przetestować daną dystrybucję, to przeważnie dostępne są wersje live - uruchamiane z pendrive'a/płyty, bez potrzeby instalacji na dysku. Na bardzo krótki test może nadać się serwis DistroTest.net, gdzie można uruchomić sobie dany system wprost z okna przeglądarki. Możesz też skorzystać z wirtualnych maszyn.

Edytor/IDE

Jak słowo „edytor” zapewne jest jasne, tak skrót „IDE” może być nieznany. Śpieszę więc z wyjaśnieniem, że IDE (Integrated Development Environment) to edytor wzbogacony o dodatkowe narzędzia wspierające tworzenie typowo w danym języku/technologii. Różnice są duże. Co polecam wybrać? IDE, ponieważ znacznie ułatwia ono pracę dzięki temu, że „rozumie” dany język. W zamian za to może od razu podczas pisania pokazać nam część błędów w kodzie - wygodne, prawda? Do tego integruje się z wieloma używanymi narzędziami i sugeruje kod na bazie tego, co już napisaliśmy. Większość edytorów oferuje podstawowe funkcje pomocne dla programisty takie jak kolorowanie składni, zaznaczanie klamer, czy sugerowanie poszczególnych wbudowanych w dany język funkcji. Jednak nic więcej.

Jednym z najbardziej (albo najbardziej?) znanym i lubianym IDE do PHP jest PhpStorm (nawet właśnie piszę w nim te słowa!). Oferuje bardzo wiele funkcji, jest ciągle rozwijane i dopasowywane do kolejnych wersji PHP i zmian w języku. Jest to jednak środowisko płatne. Licencja dla osoby indywidualnej na pierwszy rok kosztuje około 400 zł (w kolejnych latach nieco taniej) i zdaję sobie sprawę, że to dużo dla kogoś, kto dopiero zaczyna się uczyć. Na szczęście jest też wiele zniżek, a wręcz możliwości uzyskania tego IDE za darmo. Wystarczy na przykład, że jesteś uczniem lub studentem i już możesz otrzymać darmową licencję do celów edukacyjnych na rok (a jeśli po roku nadal się uczysz, możesz ją odnowić). Możesz także skorzystać z 30-dniowego triala. Jest to oprogramowanie o tak dużych możliwościach, że przy pierwszych kontaktach możesz poczuć się przytłoczony ogromem opcji i funkcji. Warto jednak się nie zrażać i spróbować oswoić. Wszystkie szczegóły oraz możliwość pobrania są na stronie firmy JetBrains, producenta PhpStorma. I nie, to nie jest żadna współpraca ani link sponsorowany, po prostu szerze uważam, że jest to najlepsze możliwe narzędzie :)

Oprócz tego istnieją oczywiście inne IDE, np. NetBeans, Aptana Studio czy Eclipse. Osobiście jednak najbardziej przypadł mi do gustu PhpStorm, choć zapewne po takim czasie jest to też w części kwestia przyzwyczajeń.

Co do edytorów tutaj również wybór jest bardzo duży. Od siebie nie polecam jednak pracować w programach typu Notepad++ (tylko na Windowsa) lub innych podobnych prostych notatnikach „do wszystkiego”. Sugerowałbym skierować swój wzrok na któryś z edytorów: Visual Studio Code, Atom, Brackets lub Sublime Text. Polecam Ci po prostu pobrać sobie kilka i przetestować w praktyce. Z moich (niczym niepotwierdzonych) obserwacji wynika, że wspomniany jako pierwszy Visual Studio Code ostatnio wybierany jest przez coraz więcej osób. Z pewnością w dalszej części kursu powiemy sobie więcej o pracy w tych programach, szczególnie PhpStormie.

Sporo słyszałem głosów, że na początku wystarczy byle jaki edytor tekstu, nie ma sensu zawracać sobie głowy IDE, albo w ogóle nie poświęcać czasu na wybór edytora. Nie mogę się z tym do końca zgodzić. Z pewnością wybór środowiska do pisania kodu nie powinien być w całej nauce najważniejszy, jednak im lepsze narzędzie tym wygodniej i sprawniej będzie nam się pracowało. IDE może na początku przytłoczyć liczbą funkcji, które i tak w końcu będziesz chciał/musiał poznać. Rozumiem też, że wspomniany PhpStorm może być po prostu zbyt drogi i powiedziałbym nawet, że na samym początku, gdy jeszcze nie wiesz, czy Ci się to spodoba i będziesz się tym zajmował, nie ma sensu tyle płacić. Jeśli więc rozpoczniesz z jakimś sensownym edytorem, to myślę, że powinieneś być zadowolony. Docelowo wybrałbym i tak IDE, które wiele spraw ułatwi.

Przeglądarka internetowa

To w zasadzie dość oczywisty element całości, ale równie potrzebny (zakładając, że będziemy gdzieś później uruchamiali nasz kod przez serwer www, a nie interpreter w konsoli). Przypuszczalnie już masz ją na komputerze (w końcu jakoś czytasz ten kurs), ale gdyby zdarzyło się, że nie, to pobierz najnowszą aktualną wersję jakiejś z popularnych przeglądarek. Od siebie polecam Google Chrome, mi najwygodniej się z nią pracuje, również biorąc pod uwagę narzędzia deweloperskie wspomagające tworzenie stron.

Źródła obrazów: www.linuxmint.com/download.php, www.jetbrains.com/phpstorm, code.visualstudio.com.